Szkoła Podstawowa w Tajnie Starym
Szkoła w Tajnie Starym posiada kronikę. Dzięki tym zapiskom możemy przedstawić historię naszej szkoły.
Kronika Szkoły Powszechnej w Tajnie Starym sięga czasów zaboru rosyjskiego od roku 1908. Szkoła nosiła nazwę „Szkoły Gminnej”, gdyż była jedyną w gminie obok Urządu Gminnego. Organizacyjnie liczyła trzy oddziały. Obowiązek szkolny nie istniał. Do szkoły uczęszczali uczniowie z sąsiednich wsi: Tajenka, Kroszówki, Orzechówki, Wólki.
Szkoła o jednej sali była przepełniona i duszna, jeden nauczyciel uczył od 60 do 100 uczniów. Pierwszym nauczycielem szkoły – jak wynika z relacji starszego pokolenia – Marcinkiewicz. Następnym nauczycielem był Majewski Adam z Suwałk. Dzięki kilku aktywnym i uspołecznionym osobom jak wójtowi gminy Sobolewskiemu Józefowi, Michniewiczowi Janowi, Sentkowskiemu Stanisławowi, Janiszewskiemu Mikołajowi i innym, zbudowano w roku 1911 budynek szkolny drewniany, który przetrwał do czasów obecnych. Budynek obszerny i wygodny służył tylko w połowie jedną dużą izbą szkolną. Druga połowa zaś zajęta była pod mieszkanie nauczyciela.
W 1913 roku nauczyciela Majewskiego Adama służbowo przeniesiono do osoady Radziłłów. Do Tajna przybył nauczyciel Skarżyński z Łomży.
Rok 1914 – wybuch I Wojny Światowej. Skarżyńskiego powołano do wojska rosyjskiego. Lata 1915-1918, będące pod okupacją niemiecką, były latami bez szkoły i oświaty. W roku 1919 przystąpiono do reperacji budynku szkolnego, zniszczonego wskutek działań wojennych. W 1920 roku otwarto szkołę, w której nauczycielami byli kolejno: Chróścielewski, Możejko Jan, Kucharczyk Józef.
1922 roku szkoła została wyżej zorganizowana, realizowała program siedmiu oddziałów oraz otrzymała dwóch nauczycieli. Kierownikiem szkoły w tym czasie został Szymański Marian z siłami nauczycielskimi w osobie Kucharczyka Józefa, później Nakwasylówny Heleny i Janiszewskiego Czesława.
W roku 1929 przeniesiono służbowo Szymańskiego Mariana. Kierownictwo szkoły objął Janiszewski Czesław i pracował na tym stanowisku do roku 1939. W 1940 roku uczyli nauczyciele: Januszczak, Rudzki, Rudzka i Pacewiczowa.
W czasie okupacji niemieckiej (1941-1944) szkoła nie była czynna. Dopiero 1945 roku, po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, szkoła na zasadach demokratycznych zaczęła przybierać realne formy organizacji. Organizatorem i nauczycielem był Sokołowski Czesław, następnie Orbik Bronisław. Budynek szkoły odrestaurowano i podniesiono na wyższy stopień organizcyjny.
Lata powojenne:
Dyrektorzy:
– od 1945 r. Bronisław Orbik
– od 1954 r. Franciszek Karpiński
– od 1991 r. Andrzej Karpiński
– od 2002 r. Beata Krupińska
W 1980 roku przeprowadzono generalny remont starego budynku szkolnego; doprowadzono wodę, założono centralne ogrzewanie.
W 1981 roku wybudowano obok szkoły Dom Nauczyciela, w którym mieściły się trzy mieszkania rodzinne, oddział przedszkolny i sala lekcyjna.
W 2001 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny, nadano szkole imię i prawo posiadania sztandaru.
Z HISTORII TAJNA (XVI – XVIII)
Nazwa „Tajno” jest prawdopodobnie pochodzenia jaćwieskiego.
1529(?)- założenie Tajna
1540 – Tajno po raz pierwszy uwzględnione na mapie (leży w starostwie knyszyńskim)
1544 – Tajno w parafii bargłowskiej
1569 – Tajno – jako część województwa podlaskiego – przyłączone do Korony Polskiej (przedtem należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego)
1571 – Tajno częścią starostwa augustowskiego
1578 – wydzielenie w Tajnie 4 włók tzw. wybranieckich (łanowych)
1637 – oddzielenie od starostwa augustowskiego klucza wsi, zwanego wójtostwem tajeńskim – utworzenie osobnej dzierżawy tajeńskiej, nazywanej potem starostwem tajeńskim
1655 – 1660 – ogromne zniszczenia w czasie wojny ze Szwedami
1676 – nadanie przez króla Jana III Sobieskiego przywileju na prowadzenie targów w Tajnie
1700 – 1721 – wojna północna, wielkie zniszczenia w Tajnie, spowodowane przechodami wojsk
1710 – zaraza w Tajnie
WIEŚ |
LICZBA GOSPODARZY |
|||
1565 |
1698 |
1715 |
1718 |
|
BARGŁÓWKA |
47 |
14 |
4 |
6 |
ORZECHÓWKA |
5 |
5 |
3 |
3 |
TAJNO |
130 |
79 |
5 |
15 |
WOZNA WIEŚ |
33 |
27 |
4 |
10 |
RAZEM |
215 |
125 |
16 |
33 |