Historia szkoły

Szkoła Podstawowa w Tajnie Starym
Szkoła w Tajnie Starym posiada kronikę. Dzięki tym zapiskom możemy przedstawić historię naszej szkoły.
Kronika Szkoły Powszechnej w Tajnie Starym sięga czasów zaboru rosyjskiego od roku 1908. Szkoła nosiła nazwę „Szkoły Gminnej”, gdyż była jedyną w gminie obok Urządu Gminnego. Organizacyjnie liczyła trzy oddziały. Obowiązek szkolny nie istniał. Do szkoły uczęszczali uczniowie z sąsiednich wsi: Tajenka, Kroszówki, Orzechówki, Wólki.
Szkoła o jednej sali była przepełniona i duszna, jeden nauczyciel uczył od 60 do 100 uczniów. Pierwszym nauczycielem szkoły – jak wynika z relacji starszego pokolenia – Marcinkiewicz. Następnym nauczycielem był Majewski Adam z Suwałk. Dzięki kilku aktywnym i uspołecznionym osobom jak wójtowi gminy Sobolewskiemu Józefowi, Michniewiczowi Janowi, Sentkowskiemu Stanisławowi, Janiszewskiemu Mikołajowi i innym, zbudowano w roku 1911 budynek szkolny drewniany, który przetrwał do czasów obecnych. Budynek obszerny i wygodny służył tylko w połowie jedną dużą izbą szkolną. Druga połowa zaś zajęta była pod mieszkanie nauczyciela.
W 1913 roku nauczyciela Majewskiego Adama służbowo przeniesiono do osoady Radziłłów. Do Tajna przybył nauczyciel Skarżyński z Łomży.
Rok 1914 – wybuch I Wojny Światowej. Skarżyńskiego powołano do wojska rosyjskiego. Lata 1915-1918, będące pod okupacją niemiecką, były latami bez szkoły i oświaty. W roku 1919 przystąpiono do reperacji budynku szkolnego, zniszczonego wskutek działań wojennych. W 1920 roku otwarto szkołę, w której nauczycielami byli kolejno: Chróścielewski, Możejko Jan, Kucharczyk Józef.
1922 roku szkoła została wyżej zorganizowana, realizowała program siedmiu oddziałów oraz otrzymała dwóch nauczycieli. Kierownikiem szkoły w tym czasie został Szymański Marian z siłami nauczycielskimi w osobie Kucharczyka Józefa, później Nakwasylówny Heleny i Janiszewskiego Czesława.
W roku 1929 przeniesiono służbowo Szymańskiego Mariana. Kierownictwo szkoły objął Janiszewski Czesław i pracował na tym stanowisku do roku 1939. W 1940 roku uczyli nauczyciele: Januszczak, Rudzki, Rudzka i Pacewiczowa.
W czasie okupacji niemieckiej (1941-1944) szkoła nie była czynna. Dopiero 1945 roku, po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, szkoła na zasadach demokratycznych zaczęła przybierać realne formy organizacji. Organizatorem i nauczycielem był Sokołowski Czesław, następnie Orbik Bronisław. Budynek szkoły odrestaurowano i podniesiono na wyższy stopień organizcyjny.
Lata powojenne:
Dyrektorzy:
– od 1945 r.  Bronisław Orbik
– od 1954 r.  Franciszek Karpiński
– od 1991 r.  Andrzej Karpiński
– od 2002 r.  Beata Krupińska
W 1980 roku przeprowadzono generalny remont starego budynku szkolnego; doprowadzono wodę, założono centralne ogrzewanie.
W 1981 roku wybudowano obok szkoły Dom Nauczyciela, w którym mieściły się trzy mieszkania rodzinne, oddział przedszkolny i sala lekcyjna.
W 2001 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny, nadano szkole imię i prawo posiadania sztandaru.
Z  HISTORII  TAJNA   (XVI – XVIII)
Nazwa „Tajno” jest prawdopodobnie pochodzenia jaćwieskiego.
1529(?)-  założenie Tajna
1540   –  Tajno po raz pierwszy uwzględnione na mapie (leży w starostwie knyszyńskim)
1544     –  Tajno w parafii bargłowskiej
1569     –  Tajno – jako część województwa podlaskiego – przyłączone do Korony Polskiej (przedtem należało do Wielkiego Księstwa  Litewskiego)
1571     –  Tajno częścią starostwa augustowskiego
1578     –  wydzielenie w Tajnie 4 włók tzw. wybranieckich (łanowych)
1637     –  oddzielenie od starostwa augustowskiego klucza wsi, zwanego wójtostwem tajeńskim – utworzenie osobnej dzierżawy tajeńskiej, nazywanej potem starostwem tajeńskim
1655  – 1660 – ogromne zniszczenia w czasie wojny ze Szwedami
1676  –  nadanie przez króla Jana III Sobieskiego przywileju na prowadzenie targów w Tajnie
1700 – 1721 – wojna północna, wielkie zniszczenia w Tajnie, spowodowane przechodami wojsk
1710   –  zaraza w Tajnie

   WIEŚ

LICZBA  GOSPODARZY

1565

1698

1715

1718

BARGŁÓWKA

47

14

4

6

ORZECHÓWKA

5

5

3

3

TAJNO

130

79

5

15

WOZNA WIEŚ

33

27

4

10

RAZEM

215

125

16

33

   Oprac. na podst.: J.Wiśniewski, Dzieje osadnictwa w powiecie augustowskim od XV do końca XVIII w.,   [w:] Studia i materiały do dziejów Pojezierza Augustowskiego, Białystok 1967
Mieszkaniec naszej wsi – pan Andrzej Feler (1892 – 1974) – prowadził kronikę, w której zapisywał istotne wydarzenia dotyczące naszej miejscowości.
KRONIKA  XX w.
                                            ( wg Andrzeja Felera) 
 Kolejni sołtysi wsi Tajno Stare:
1900   –    Kozłowski Paweł
1906   –    Sokołowski Franciszek
1910   –    Polkowski Bronisław
1913   –    Bołonkowski Jan
1917   –    Michniewicz Jan
1921   –    Janiszewski Mikołaj
1925   –   odłączenie się Tajna Podjeziornego od Starego
1931   –   Grygo Franciszek
1935   –   odłączenie się Tajna Łanowego od Starego
1936   –   Polkowski Bronisław
1937   –   Sentkowski Józef
1938   –   Feler Andrzej
1940   –   Wawiórko Jan
1940   –   Kotowski Władysław
1944   –   Siemiaszko Jan
1945   –   Feler Andrzej
1946   –   Janiszewski Piotr
1947   –   Polkowski Mieczysław
1949   –   Gugało Walerian
1958   –   Ejzel Stanisław
1985   –   Sentkowski Szczepan
1989   –   Czapliński Jan
1993   –   Sentkowski Szczepan
1948 – rozpoczęto budowę szosy, (ukończono w 1964r.)
1956 – Tajno otrzymało światło elektryczne
1965 –  pierwszy raz przyjechał do Tajna autobus PKS
1969 –1970 – rozbudowa kółka rolniczego – MBM
1999 – 2001 – budowa nowej szkoły w Tajnie Starym